Pizza cieszy się popularnością na całym globie, przyciągając miliony smakoszy swoją różnorodnością. Charakterystyczne cienkie ciasto, obficie pokryte sosem pomidorowym, które następnie jest obłożone różnymi składnikami i obsypane serem, jest symbolem kulinarnym Włoch. Jednak czy to właśnie Włosi są twórcami tego wyjątkowego dania?
Gdzie powstała pierwsza pizza ?
Pierwsza pizza, jaką znamy dzisiaj, swoje korzenie ma w Neapolu, który od wieków uważany jest za kolebkę tego popularnego na całym świecie dania. Chociaż warianty płaskiego chleba z różnymi dodatkami były obecne w wielu kulturach od starożytności – od Egiptu przez Grecję po Rzym – to właśnie w Neapolu w XVIII wieku zaczęto przygotowywać „pizzę” w formie, która zbliżona jest do współczesnej.
Historia neapolitańskiej pizzy zaczyna się od prostego dania, które było tanie i łatwe w przygotowaniu, a co najważniejsze, dostarczało dużo energii. Było to szczególnie ważne dla biedniejszej części mieszkańców miasta. Pierwotne wersje pizzy składały się zasadniczo z cienkiego ciasta posmarowanego sosem pomidorowym, które następnie bywało posypywane serem oraz lokalnymi ziołami. Z czasem, w miarę jak Neapol zyskiwał na znaczeniu jako port handlowy, składniki takie jak pomidory przywędrowały z Nowego Świata i stały się kluczowym dodatkiem.
Pizza neapolitańska zyskała miano arcydzieła kulinarnego, a jej prostota i głębia smaku przyciągały coraz większe rzesze smakoszy. W 1889 roku, aby uhonorować wizytę królowej Małgorzaty Sabaudzkiej, mistrz pizzaiolo Raffaele Esposito stworzył pizzę przedstawiającą barwy włoskiej flagi: zielone z bazylii, białe z mozzarelli i czerwone z pomidorów, co przyczyniło się do sławy pizzy na arenie międzynarodowej. Ta wersja znana dzisiaj jako pizza Margherita, stanowi jedno z najbardziej rozpoznawalnych dań włoskiej kuchni, a jej prostota i elegancja podkreślają esencję neapolitańskiego przepisu, uznawanego za niematerialne dziedzictwo kulturowe UNESCO.
Historia pizzy w Polsce
Historia pizzy w Polsce, choć znacznie krótsza niż jej wielowiekowe korzenie we Włoszech, jest równie barwna i fascynująca. Pierwsze pizzerie zaczęły pojawiać się na polskim rynku w latach 90. XX wieku, szybko zdobywając popularność. Wtedy to, pod wpływem otwarcia rynku i możliwości podróżowania po Europie, Polacy zaczęli odkrywać i doceniać kuchnię śródziemnomorską, w tym jedno z jej najbardziej charakterystycznych dań.
Początkowo pizza w Polsce np. pizza w Bydgoszczy była traktowana jako egzotyczna nowość i serwowana głównie w specjalistycznych restauracjach w większych miastach. Z czasem, dzięki rosnącej popularności i prostocie przygotowania, zaczęła być dostępna w licznych lokalach na terenie całego kraju. Współczesna pizza w Polsce to już nie tylko klasyczne wersje, ale również liczne lokalne wariacje, które łączą tradycyjne włoskie składniki z polskimi produktami, takimi jak kiełbasa, boczek czy pieczarki, co jest odzwierciedleniem polskiego gustu kulinarne.
Z biegiem lat, pizza stała się jednym z ulubionych dań na nieformalne spotkania z rodziną i przyjaciółmi. Obecnie w Polsce działa wiele sieci pizzerii, a także małe, lokalne lokale oferujące ręcznie robione pizze. Część z nich stara się wrócić do korzeni pizzy neapolitańskiej, stosując certyfikowane składniki i tradycyjne metody wypieku. Pizza w Polsce to nie tylko smaczne, ale również kulturowe doświadczenie, które łączy pokolenia i różne środowiska, stanowiąc dowód na globalny charakter tego dania.