W okresie przed XVIII wiekiem, mieszkańcy Bydgoszczy posługiwali się przede wszystkim gwara kujawską. Jednakże sytuacja uległa zmianie w wyniku I rozbioru Polski w 1772 roku, kiedy to miasto zostało przyłączone do Prus. Wówczas liczna społeczność niemiecka zaczęła przybywać do Bydgoszczy, aż do tego stopnia, że przed rokiem 1920, Niemcy stanowili ponad 80% populacji tego miasta. W związku z tym nastąpił intensywny wpływ języka niemieckiego na mowę bydgoszczan, co przejawiało się we wprowadzeniu licznych germanizmów.
Wraz z upływem czasu, zwłaszcza po zakończeniu II wojny światowej, gwara bydgoska zaczęła ustępować miejsca językowi literackiemu. Miasto zasiedlali nowi mieszkańcy – przesiedleńcy z terenów ziemi chełmińskiej, Kociewia i okolicznych miejscowości. To doprowadziło do osłabienia i stopniowego zanikania gwary bydgoskiej.
Ślady gwary bydgoskiej można odnaleźć w literaturze, na przykład w powieści „Most Królowej Jadwigi” autorstwa Jerzego Sulimy-Kamińskiego. Dodatkowo, od 2013 roku dostępny jest w internecie „Słowniczek Gwary Bydgoskiej”, stanowiący zbiór charakterystycznych zwrotów i wyrażeń tej gwary, który zachował do dnia dzisiejszego swoje dziedzictwo językowe.